Fatih’te 17’inci yüzyılda inşa edilen ’Hacı Evliya Çeşmesi’ çevresindeki trafik ve taşıt yükü ve yapılaşmanın artması nedeniyle başka bir noktaya taşındı. Önce elmas uçlu tellerle alt bölümü kesilen tarihi yapı ardından vinçlerin yardımıyla bulunduğu yerden alındı. Tarihi çeşme çalışmalardan sonra yeni yerinde su vermeye başlayacak.
Fatih Mevlanakapı’da bulunan 17’inci yüzyıldan kalma ‘Hacı Evliya Çeşmesi’, Fatih Belediyesi Kültürel Mirası Koruma Müdürlüğü ekiplerinin çalışmasıyla yeni yerine taşındı. Mimar Kasım Caddesi’nde yer alan Hacı Evliya Camii yanındaki Hacı Evliya Çeşmesi kısa süre önce restorasyon çalışmasıyla yenilendi. Tarihi çeşme yoğun yapılaşma ve trafik akışının artması nedeniyle, Fatih Belediyesi ekipleri tarafından daha önce belirlenen başka bir noktaya yerleştirildi. 70 ton ağırlığındaki Hacı Evliya Çeşmesi yapısal bütünlüğü bozulmadan, önce elmas uçlu tellerle alttan kesildi. Ardından da vinç yardımıyla yerinden kaldırılıp birkaç metre uzakta bulunan güvenli bir noktaya alındı. Tarihi çeşme çalışmalardan sonra yeni yerinde su vermeye başlayacak.
“Biz Fatih Belediyesi olarak kültürel mirasa sahip çıkmak ve gelecek nesillere aktarmak istiyoruz”
Fatih Belediyesi Başkan Yardımcısı Mehmet Özçelik, “İstanbul’daki kültürel mirasın 3’te 1’i Fatih’te bulunmaktadır. Biz de Fatih Belediyesi olarak kültürel mirasa sahip çıkmak ve gelecek nesillere aktarmak istiyoruz. Bu bağlamda çeşmeden sıbyan mektebine, sıbyan mektebinden hazirelere, hazirelerden camilere varıncaya kadar Osmanlı’dan ve tarihimizden kalan eserleri restore ederek gelecek nesillere aktarmaya çalışıyoruz. Bugün 100’üncü çeşmemizin suyunu akıtmak için uğraşıyoruz. 99 çeşmenin suyunu akıttık. 17. yüzyılda yapılan bir çeşmedir. Dokusu sağlam olduğu için bu çeşmeyi Bilim Kurulu kararıyla bundan sonra kalacağı yere taşımış olduk. Bizim için büyük bir başarı. Tarihi dokuyu hiçbir şekilde bozmadan taşımış olduk” dedi.
“Çeşmenin ağırlığı aşağı yukarı 70 ton civarındaydı”
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Yapı Bilgisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten, “Hacı Evliya Camii’nin çeşmesini trafik, taşıt yükünün artması ve yapılaşma sebebiyle taşıdık. Yola çok yakın kalıyordu ve tarihi eser için tehlike arz ediyordu. İlk olarak yapıyı özgün haliyle, yapım sistemiyle taşıt trafiğinde tehlike arz etmeyecek şekilde taşımayı düşündük. Tamamıyla kültür mirası eseri korumak istedik. Bunun için yapının altına çelik konstrüksiyondan bir iskele yapıldı. Daha sonra maden ocaklarında mermerlerin kesildiği şekilde elmas uçlu tellerle yapı alttan kesildi. Bütünlüğüne zarar gelmeyecek şekilde yeni yerine taşındı. Uzun yıllar kültür mirası olarak hizmet verecek. Çeşmenin ağırlığı aşağı yukarı 70 ton civarındaydı. 2 adet vinçle, 3 metre geriye taşıdık” ifadelerini kullandı.
“Biz aslında Fatih’te bir tarihi ana şahitlik ediyoruz”
Fatih Belediyesi Kültürel Miras Koruma Müdürü Sümeyye Meryem Arslan, “Hacı Evliya Çeşmesi, karşısında bulunan camiyle birlikte 17. yüzyılda padişahın imamı tarafından inşa ettirildi. Çeşme ve camiden oluşan küçük bir külliye. 19. yüzyılda 2. Mahmud döneminde Devlet Erkanı tarafından tamir edildi. Biz buradan çeşmenin o dönemde bazı sıkıntılar yaşadığını anlıyoruz. Çeşmenin üzerinde 19. yüzyıla ait bir kitabe bulunuyor. Kesme taştan inşa edilmiş. Küçük, kare planlı bir çeşmemiz. Daha önce farklı eklentiler yapılmıştı. Biz bu eklentiler çeşme üzerinden sökerek aldık. Yol kotunun yükselmesi sebebiyle maalesef çeşme yarısına kadar toprak altında bulunuyordu. Biz aslında Fatih’te bir tarihi ana şahitlik ediyoruz. Bunu yaparken biz Miras Fatih olarak küçük ama dev bir kadroyuz. Ekibimizde birçok restoratör ve mimar arkadaşımız var. Onlarında büyük gayretleriyle bu çeşmeyi biz bulunduğu yerden alarak yapı bütünlüğünü bozmadan geriye ve üst kota taşımış olduk. İnşallah çeşme özgün işlevinde bundan sonra yüzyıllar boyunca hizmet vermeye devam edecek” şeklinde konuştu.
