2022 Y?l? Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Ba?l? Cetvellerinde De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun ile Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakk?nda Kanunda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun, Resmi Gazete’de yay?mlanarak yürürlü?e girdi.
Kanunla genel bütçe kapsam?ndaki idarelerin bütçe tertiplerine 817 milyar 271 milyon 632 bin lira, özel bütçeli idarelerin bütçe tertiplerine 63 milyar 203 milyon 143 bin lira olmak üzere toplam 880 milyar 474 milyon 775 bin lira ödenek eklendi.
Cumhurba?kanl??? bütçesinde yer alan “Cumhurba?kan? ödene?i” hariç olmak üzere merkezi yönetim kapsam?ndaki kamu idarelerinin bütçelerinde yer alan personel giderleri ile Sosyal Güvenlik Kurumlar?na devlet primi giderleri ba?lang?ç ödeneklerine yüzde 40,5’i oran?nda ödenek eklendi.
Bu kapsamda yap?lan ödenek eklemeleri kar??l??? Hazine yard?m? ödenekleri ilgili idare bütçelerine eklemeye Cumhurba?kan? yetkili olacak.
2022 Y?l? Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ba?l? genel bütçe gelir tahmini toplam 1 trilyon 80 milyar 515 milyon 421 bin lira art?r?lacak.
E-T?CARETE YÖNEL?K KANUN
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakk?nda Kanunda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun ile elektronik ticarette (e-ticaret) haks?z rekabetin ve tekelle?menin önüne geçilerek pazara yeni aktörlerin giri?inin kolayla?t?r?lmas?, pazar?n dengeli ve sa?l?kl? büyümesinin sa?lanmas? amac?yla, ölçekler de dikkate al?narak e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? ve e-ticaret hizmet sa?lay?c?lara yönelik düzenleme yap?ld?.
Seyahat acenteli?i, sivil havac?l?k, bireysel emeklilik, bankac?l?k, sigortac?l?k, finansman, sermaye piyasas?, ödeme hizmetleri, bahis ve ?ans oyunlar? ile elektronik haberle?me alanlar?nda faaliyet gösteren i?letmeler, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? veya e-ticaret hizmet sa?lay?c? kabul edilmeyecek.
Kanunla, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakk?nda Kanun’a yeni terim ve kavramlar eklendi.
E-ticaret pazaryerinde kendisinin sat?? yap?p yapmad???na bak?lmaks?z?n di?er elektronik ticaret hizmet sa?lay?c?lar?n mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözle?me yap?lmas?na ya da sipari? verilmesine imkan sa?layan arac? hizmet sa?lay?c?lar “elektronik ticaret arac? hizmet sa?lay?c?” olarak; ister e-ticaret pazaryerinde isterse kendine ait e-ticaret ortam?nda, kendi mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözle?me yapan ya da sipari? alan hizmet sa?lay?c?lar ise “elektronik ticaret hizmet sa?lay?c?” olarak tan?mlanacak.
Kanuna, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?n?n arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret ortam?na ili?kin belirlili?in sa?lanmas? için “e-ticaret pazaryeri” ve “e-ticaret ortam?” tan?mlar? da eklenecek.
Net i?lem hacmi, nihai fatura veya fatura yerine geçen belge de?erlerinin tüm vergi, fon, harç ve benzeri dahil toplam?n? içerecek.
HUKUKA AYKIRI ?ÇER?K
Di?er kanunlarda aksine hüküm bulunmad?kça, arac? hizmet sa?lay?c?, hizmet sa?lay?c? taraf?ndan sunulan içerik ve içeri?e konu mal veya hizmetle ilgili hukuka ayk?r? konulardan sorumlu olmayacak.
E-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?, e-ticaret hizmet sa?lay?c? taraf?ndan sunulan içeri?in hukuka ayk?r? oldu?undan haberdar olmas? halinde, bu içeri?i gecikmeksizin yay?mdan kald?rarak hukuka ayk?r? hususu ilgili kamu kurum ve kurulu?lar?na bildirecek.
E-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?, hak sahibinin, fikri ve s?nai mülkiyet hakk? ihlaline dair bilgi ve belgeye dayanan ?ikayeti üzerine, e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n ?ikayete konu ürününü yay?mdan kald?rarak durumu kendisine ve hak sahibine bildirecek.
E-ticaret hizmet sa?lay?c?, ?ikayetin aksini gösteren bilgi ve belgeye dayanan itiraz?n? arac? hizmet sa?lay?c?ya sunmas? üzerine, ?ikayete konu ürünü yeniden yay?mlayacak.
?ikayet ve itirazda; ilgililerin aç?k kimlik ve adres bilgileri, ihtilafa konu ürün hakk?ndaki bilgiler, ürünün yay?mdan kald?r?lmas? veya yay?mlanmas?n?n gereklili?ine dair gerekçeler ile yönetmelikle belirlenen di?er hususlar yer alacak. ?lgililerin genel hükümlere göre adli ve idari mercilere ba?vurma haklar? sakl? olacak.
T?CARET BAKANLI?I’NA “ETK?N VE AD?L REKABET ORTAMINI KORUMA” YETK?S?
Ticaret Bakanl???, e-ticaretin geli?imini sa?lamaya, etkin ve adil rekabet ortam?n? korumaya, hizmet sa?lay?c? ve arac? hizmet sa?lay?c?n?n faaliyetlerine yönelik düzenleme yapmaya yetkili olacak.
Bakanl?k, kanunun uygulanmas?n? sa?lamak için denetim yapmaya ve denetim sonuçlar?n? aç?klamaya, denetim s?ras?nda özel uzmanl?k veya teknik bilgi gerektiren durumlarda bilirki?i görevlendirmeye, bilirki?inin hak ve yükümlülükleri ile görevlendirilmesine ili?kin usul ve esaslar? yönetmelikle belirlemeye yetkili k?l?nacak.
Arac? hizmet sa?lay?c? ve hizmet sa?lay?c?, düzenleme kapsam?ndaki i? ve i?lemlerine ili?kin bilgi, belge, defter ve elektronik kay?tlar?n?, i? veya i?lemin gerçekle?ti?i tarihten itibaren 10 y?l süreyle saklamakla yükümlü olacak.
Ticaret Bakanl???, sesli arama ve k?sa mesaj yoluyla ticari elektronik ileti gönderen gerçek veya tüzel ki?i abone bilgilerini Bilgi Teknolojileri ve ?leti?im Kurumundan almaya yetkili olacak.
?DAR? PARA CEZALARI
Kanunla, e-ticarette haks?z ticari uygulamada bulunan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?ya, haks?z uygulamada bulunulan her bir e-ticaret hizmet sa?lay?c? için 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezas? verilecek.
E-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? taraf?ndan sat?? fiyat?nda tek tarafl? de?i?iklik yap?lmas? dahil e-ticaret hizmet sa?lay?c?y? kampanyal? mal veya hizmet sat???na zorlayan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?ya, her bir e-ticaret hizmet sa?lay?c? için 500 bin lira idari para cezas? uygulanacak.
Net i?lem hacmine dahil edilen elektronik ticaret ortamlar? hariç olmak üzere kendine ait e-ticaret ortamlar? aras?nda eri?im imkan? sunan ve bu ortamlarda birbirinin tan?t?m?n? yapan sa?lay?c?ya ve e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?ya 10 milyon lira, mal veya hizmet ilanlar?n?n yay?mlanmas?na elektronik ortam sa?lamas? halinde, ayn? ortamda mal veya hizmet teminine yönelik sözle?me yap?lmas?na ya da sipari? verilmesine olanak tan?yan sa?lay?c?ya ve e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?ya ise 20 milyon lira idari para cezas? verilecek.
Ticaret Bakanl???nca yap?lan son bildirim ve bilgilendirmenin ard?ndan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? ve e-ticaret hizmet sa?lay?c?, tüketiciler ve pazaryerinde bulunan e-ticaret hizmet sa?lay?c?lar? ma?dur etmemek ad?na yaln?zca geçmi? sipari?lere ili?kin i? ve i?lemler yürütebilecek. Verilen süre içinde ayk?r?l???n ortadan kald?r?lmamas? halinde bakanl?k taraf?ndan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?n?n veya e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n ilgili internet adreslerine içeri?in ç?kar?lmas? ya da eri?imin engellenmesi karar? verilebilecek.
?dari para cezalar?n?n uygulanmas?na ra?men Ticaret Bakanl???nca verilen süre içinde ayk?r?l???n sonland?r?lmamas? veya ayn? ayk?r?l???n ceza tebligat?n?n yap?ld??? tarihten itibaren 1 y?l içinde tekrar? halinde bir önceki cezan?n iki kat? idari para cezas? uygulanacak.
?dari para cezalar?na ili?kin fiillerin, Ticaret Bakanl???’n? yan?ltmaya yönelik i? ve i?lemlerle gerçekle?tirilmesi halinde söz konusu cezalar 10 kat? uygulanacak.
?dari para cezalar?n?n bir takvim y?l?na ili?kin toplam tutar?, net i?lem hacmi 60 milyar liran?n, iptal ve iadeler hariç i?lem say?s? 100 bin adedin üzerinde olan arac? hizmet sa?lay?c? veya hizmet sa?lay?c? için 500 milyon liray? geçemeyecek.
E-T?CARETTE HAKSIZ T?CAR? UYGULAMALAR ÖNLENECEK
Kanunla, e-ticarette haks?z ticari uygulamalar?n belirlenmesi ve bunlar?n önlenmesi amaçlan?yor.
E-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?n?n, arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yetene?ini azaltan veya belirli bir karar? almaya zorlayarak normal ?artlarda taraf olmayaca?? bir ticari ili?kinin taraf? olmas?na neden olan uygulamalar?n?n haks?z oldu?u kabul edilecek. E-ticarette haks?z ticari uygulamada bulunulamayacak.
HAKSIZ T?CAR? UYGULAMA SAYILACAK DURUMLAR ?ÖYLE:
– Mal veya hizmet sat??? kar??l???nda e-ticaret hizmet sa?lay?c?ya yap?lmas? gereken ödemenin, en geç sat?? bedelinin e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?n?n tasarrufuna girdi?i ve sipari?in al?c?ya ula?t??? tarihten itibaren 5 i? günü içinde eksiksiz yap?lmamas?,
– E-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? taraf?ndan sat?? fiyat?nda tek tarafl? de?i?iklik yap?lmas? dahil olmak üzere, e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n kampanyal? mal veya hizmet sat???na zorlanmas?,
– E-ticaret hizmet sa?lay?c?yla olan ticari ili?kinin ko?ullar?n?n, yaz?l? ?ekilde veya elektronik ortamda yap?lan arac?l?k sözle?mesiyle belirlenmemesi ya da bu sözle?menin aç?k, anla??l?r ve e-ticaret hizmet sa?lay?c? taraf?ndan kolay eri?ilebilir olmas?n?n sa?lanmamas?,
– E-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n aleyhine olacak ?ekilde arac?l?k sözle?mesi hükümlerinde geçmi?e yönelik veya tek tarafl? de?i?iklik yap?lmas? ya da buna imkan sa?layan herhangi bir hükme arac?l?k sözle?mesinde yer verilmesi,
– Herhangi bir hizmet verilmedi?i veya verilen hizmetin türü ve hizmet bedelinin tutar ya da oran? arac?l?k sözle?mesinde belirtilmedi?i halde e-ticaret hizmet sa?lay?c?dan bedel al?nmas?,
– Arac?l?k sözle?mesinde herhangi bir nesnel ölçüte yer verilmedi?i halde ya da kamu kurumlar?na veya adli mercilere ba?vuruda bulunuldu?u gerekçesiyle e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n s?ralama ya da tavsiye sisteminde geriye dü?ürülmesi, e-ticaret hizmet sa?lay?c?ya sunulan hizmetin k?s?tlanmas?, ask?ya al?nmas? veya sonland?r?lmas?.
E-T?CARET ARACI H?ZMET SA?LAYICILARIN YÜKÜMLÜLÜKLER?
Kanuna göre, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?n?n ekonomik bütünlük içinde bulundu?u ödeme hizmeti sa?lay?c?s?na yap?lan ödemeler, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?ya yap?lm?? kabul edilecek.
Düzenlemeyle e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lara baz? yükümlülükler getirildi.
Buna göre, arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerlerinde kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulundu?u ki?ilerin markas?n? ta??yan ya da marka kullan?m hakk?n? haiz oldu?u mallar? sat??a sunamayacak veya bu mallar?n sat???na arac?l?k edemeyecek.
Bu mallar?n, farkl? e-ticaret ortam?nda sat??a sunulmas? halinde bu ortamlar aras?nda eri?im imkan? sunamayacak ve birbirinin tan?t?m?n? yapamayacak.
10 M?LYAR L?RANIN ÜZER?NDE ??LEM HACM? OLANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLER?
Kanunla bir takvim y?l?ndaki net i?lem hacmi 10 milyar liran?n üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lara ilave yükümlülükler de getirildi.
Buna göre, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?, e-ticaret hizmet sa?lay?c? ve al?c?dan elde etti?i verileri, yaln?zca arac?l?k hizmetlerinin sunulmas? amac?yla kullanacak ve arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerleri veya di?er e-ticaret ortamlar?nda e-ticaret hizmet sa?lay?c?larla rekabet ederken kullanamayacak.
Net i?lem hacmi 10 milyar liran?n üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?, e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n sat??lar? dolay?s?yla elde etti?i verileri bedelsiz ta??mas?na ve bu veriler ile bunlardan elde etti?i i?lenmi? verilere bedelsiz ve etkin ?ekilde eri?im sa?lamas?na teknik imkan sunacak.
Birden fazla e-ticaret ortam?nda faaliyet gösterilmesi halinde bu ortamlar aras?nda eri?im imkan? sunulmayacak.
Ba??ms?z denetim kurulu?unca haz?rlanan denetim raporu, Ticaret Bakanl???na sunulacak.
NET ??LEM HACM? 30 M?LYAR L?RANIN ÜZER?NDEK?LERE ?LAVE YÜKÜMLÜLÜK
Düzenleme ile bir takvim y?l?ndaki net i?lem hacmi 30 milyar liran?n, iptal ve iadeler hariç i?lem say?s? 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lara ilave yükümlülükler getirilecek.
Buna göre, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, pazaryerlerinin piyasadaki rakipleri d??lay?c? ?ekilde reklam ve indirim faaliyetlerinde bulunmayacak.
Net i?lem hacmi 30 milyar liran?n üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, e-ticaret hizmet sa?lay?c?n?n ticari ili?kilerini, alternatif kanallardan ayn? ya da farkl? fiyattan mal veya hizmet sunmas?n? ya da reklam yapmas?n? k?s?tlayamayacak; herhangi bir ki?iden mal veya hizmet teminine zorlayamayacak. Ayr?ca buna imkan sa?layan herhangi bir hükme arac?l?k sözle?mesinde yer veremeyecek.
Net i?lem hacmi 60 milyar liran?n üzerinde olanlara ilave yükümlülüklerKanunla bir takvim y?l?ndaki net i?lem hacmi 60 milyar liran?n, iptal ve iadeler hariç i?lem say?s? 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lara da ilave yükümlülükler getiriliyor.
Bu kapsamda e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerlerinde, kredi kart?yla yap?lan kredili ödeme i?lemleri ile di?er ödeme i?lemleri hariç ekonomik bütünlük içinde bulundu?u bankalar?n ya da ?irketlerin, kredi verme i?lemleri dahil sunduklar? her türlü hizmetin gerçekle?tirilmesine ili?kin faaliyette bulunmas?na imkan sa?layamayacak.
Ayr?ca arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerlerinde, ekonomik bütünlük içinde bulundu?u elektronik para kurulu?lar?nca ihraç edilen elektronik paralar?n kabulüne ili?kin faaliyette bulunulmas?na imkan sa?layamayacak.
Kargo ve lojistik hizmetlerinde söz sahibi olmas?n?n di?er i?letmelerin rekabet edebilirli?ini sekteye u?ratmas? nedeniyle e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar; arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerlerindeki sat??lar, kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulundu?u ki?ilerin e-ticaret hizmet sa?lay?c? olarak yapt??? sat??lar ve e-ticaret d???ndaki sat??lar? hariç e?ya ta??mac?l???, ta??ma i?leri organizatörlü?ü ve posta hizmet sa?lay?c?l??? faaliyetlerinde bulunamayacak.
Mal veya hizmet ilanlar?n?n yay?mlanmas?na elektronik ortam sa?lamas? halinde, ayn? ortamda mal veya hizmet teminine yönelik sözle?me yap?lmas?na ya da sipari? verilmesine imkan sa?layamayacak.
Bu hizmetlerin kendisi veya ekonomik bütünlük içinde bulundu?u ki?iler taraf?ndan farkl? elektronik ortamlarda verilmesi halinde bu ortamlar aras?nda eri?im imkan? sunamayacak ve birbirinin tan?t?m?n? yapamayacak.
Dergi ve gazete gibi süreli yay?nlar ile kitap ve elektronik kitap okuyucular?n?n, k?s?tlamaya tabi olmadan e-ticaret pazar yerlerinde sat??a sunulmas?na imkan sa?lanacak.
E-T?CARET L?SANSI
Bir takvim y?l?ndaki net i?lem hacmi 10 milyar liran?n, iptal ve iadeler hariç i?lem say?s? 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?, faaliyetine devam edebilmek için Ticaret Bakanl???’ndan lisans almak ve lisans?n? yenilemek zorunda olacak.
Lisans ücreti, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lardan, bunlar?n e-ticaret pazaryerlerinde bir önceki takvim y?l?nda gerçekle?en net i?lem hacimleri oran?nda tahsil edilecek.
Lisans ücreti, Ticaret Bakanl???nca pe?in olarak tahsil edilecek. Tahsil edilen tutarlar genel bütçeye gelir kaydedilecek. Bu parasal e?ikler, her y?l ETB?S verileri kullan?larak hesaplanan e-ticaret hacminin y?ll?k de?i?im oran?na göre art?r?lacak.
Lisans ücretinin hesaplanmas?nda, e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c? ve ekonomik bütünlük içinde bulundu?u e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar?n e-ticaret pazar yerleri üzerinden yurt d???na yap?lan sat??lar hesaba dahil edilmeyecek.
1 OCAK 2023’TE YÜRÜRLÜ?E G?RECEK
Arac?l?k hizmeti sundu?u e-ticaret pazaryerlerinde kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulundu?u ki?ilerin markas?n? ta??yan veya kullan?m hakk?n? haiz oldu?u mallar? sat??a sunan veya sat???na arac?l?k eden e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, elektronik para kurulu?u olarak yetkilendirilen i?letmelerin ekonomik bütünlük içinde bulundu?u e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, e?ya ta??mac?l??? faaliyetinde bulunan i?letmeler, ta??ma i?leri organizatörü veya posta hizmet sa?lay?c? olarak yetkilendirilen i?letmelerin ekonomik bütünlük içinde bulundu?u e-ticaret arac? hizmet sa?lay?c?lar, yükümlülüklere 1 Ocak 2024’e kadar uyum sa?layacak.
Düzenlemenin yürürlü?e girdi?i tarihten önce yap?lan ve ayn? tarihten itibaren 6 ay içinde bu düzenlemeye uygun hale getirilmeyen arac?l?k sözle?melerinin ilgili hükümleri geçersiz say?lacak.
Lisans alma yükümlülü?ü 1 Ocak 2025’te itibaren yerine getirilecek. Düzenleme, 1 Ocak 2023’te yürürlü?e girecek.
