Bir toplumu ayakta tutan, huzur ve düzeni hâkim k?lan en önemli unsurlardan biri adalettir. Fert her daim kendini güvende hissetmek ister, güven duygusunu yitirdi?inde, haks?zl??a u?rad???nda, ba?? derde girdi?inde kendisinin yan?nda oldu?una emin oldu?u bir idarenin varl???na ihtiyaç duyar. S???nd???, destek istedi?i, hakk?n? al?p kendisine teslim edece?ine inand??? bir düzen yoksa ba?ka yollar aramaya ba?lar. Adalet bo?luk kabul etmez o bo?luk hemen farkl? ?eklilerde doluverir…
Son zamanlarda insanlar?n adalete güvenlerini kaybetmeleri sebebiyle haklar?n? kendilerinin almaya çal??t?klar?n?, polis-hâkim-savc? rollerinin hepsini kendilerinin üstlendi?ini hatta kimi zaman cellat olarak kar??m?za ç?kt?klar?n? üzülerek görmekteyiz.
“?hkak-? Hak” yani ki?inin kuvvet kullanarak kendi hakk?n? almas? eski Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak düzenlenmi?ti. Yeni TCK’da ise suç olarak düzenlenmemekle birlikte tam tersine birçok suçta cezada indirim yap?lmas?n? sa?layan bir sebep olarak kar??m?za ç?kmaktad?r. (H?rs?zl?k, doland?r?c?l?k, ya?ma, evrakta sahtecilik…)
Toplumsal olarak kuvvet kullanarak suç i?ledi?ine inan?lan ki?i ya da ki?ilerin cezaland?r?lmas? yani “Linç” de TCK’da düzenlenmi? bir suç de?ildir. Her ne kadar linç esnas?nda i?lenen suçlar, failler tespit edilirse cezaland?r?lmakta olsa da ço?u zaman “Kim vurduya giden” olaylarla kar??la?maktay?z. Zaten linçin temelinde de bu vard?r. En zay?f ve güçsüz insanlar bile toplu ?iddet olaylar?nda di?erlerinden güç al?r ve arada kaynar giderim dü?üncesiyle her türlü eylemi gerçekle?tirme cesaretini kendinde bulur. En ac? yönü ise linç edilen ki?inin hiçbir yarg?lama yap?lmadan, suçu sabit olmadan ço?u zaman bir söylenti ile böylesine a??r bir ?iddet olay? ile kar?? kar??ya kalmas?d?r. Bir toplulu?un hiçbir s?n?r ve kural olmaks?z?n yarg?s?z infaz yapmas? korkunç bir durumdur. Linç edilen suçlu dahi olsa böylesi bir cezaland?rma ?ekli ya adaletin tesis edilece?ine inan?lmayan ya da ilkel topluluklarda olabilir.
Bunlar?n yan? s?ra adli mekanizma yerine mafyalardan, çetelerden medet umanlar da mevcut. Arz talep dengesi misali, bu medet aray??? her mahallede bu tür illegal yap?lar?n olu?mas?na ve büyümesine sebep olmakta. Hatta bir k?s?m aile/akraba üyelerinin bir araya gelip çete gibi hareket etmeye ba?lad?klar?n? da görmekteyiz. Bu olu?umlar her nas?lsa elini kolunu sallayarak pompal? tüfeklerle gezip e?k?yal?k yapmaya devam ediyorlar.
Adaletin tesisi hava kadar su kadar elzem. Bunu tesis edecek adli mekanizmaya ve bu mekanizmaya tesir edenlere güven daha da azal?rsa toplumda daha s?k ve daha büyük kaoslarla kar??la?abiliriz.