Tarih boyunca kurulan medeniyetler temel olarak iki ?ey üzerine oturmu?tur. Birincisi din ikincisi de millet. Her iki unsur da tarihsel ba?lang?çlar? ne olursa olsun gelece?e matuf yap?lar in?a etmi?tir. Yani tarih asl?nda gelecek olmu?tur. ?nsanlar içinde bulunduklar? medeniyetin tüm yap?sal unsurlar? ile bir yenisini üretmi?tir. Bu üretimle de tarihsel / külterel miraslar?n? olu?turmu?lard?r. Bu ba?lamda yeniyi üretme her zaman için te?vik görmü?tür. Her yeni bir sonraki yeninin öncülü?ünü yapm??t?r. Bu anlamda yeni olan her ?ey güzel denilse yeridir.
Ancak medeniyetlerin zay?flamas?, kültürel ve tarihsel miras?n ne oldu?unun tam anla??lamamas?, kökü d??ar?da olan unsurlar?n bu tarihi derinli?in içine hunharca sokulmas? sonucu baz? k?r?lmalar meydana gelmi?tir. Bu k?r?lmalar? tarihsel derinli?e kültürel aidiyete ayk?r? soyut ve somut nesneler olarak aç?klayabiliriz. Bu nesneler iki tür temel davran?? modeli olu?turmu?tur. Birincisi ba?kas?na öykünmeci geçmi?i reddedici, be?enmemeci davran?? modeli ikincisi de tarihi varl??? eksik, hatal?, yanl?? bulup ancak bunu ifade etmekten çekinip sahip ç?k?yormu?, tarihsel-kültürel kodlar? kabul ediyormu? gibi görünüp yava? yava? bu bir istisna, bunu yapt?m böyle kals?n, o yapm??sa bir bildi?i vard?r kabilinden de?i?tirmeci model. Birinci model kendinden, kültüründen, tarihinden aç?k ve alini uzakla?mad?r. Bu tipleri tan?r ve tan?mlayabilirsiniz. Ancak ikinci tipleri tan?makta ve tan?mlamakta zorlan?rs?n?z. Ki bu durumda … m?? gibicilerin daha y?k?c? oldu?unu intaç eder.
Kültürel/tarihsel miraslar?n sahibi hem hiç kimse hem de herkestir. Cümle olarak tezat ifade ile ifade edilmi? olsa bile durum gerçekten böyledir. Hiç kimseye ?ahsi olarak kültürel miras? koruma, cemiyet taraf?ndan, kanunlar taraf?ndan verilmemi?tir. Hem de herkes ?ahsi olarak, cemiyetin bir ferdi olarak, yasal olarak kültürel varl?klar? korumakla mes’uldür.
Kültürel miras? koruma hususunda bana ne karde?imciler yani yeniciler, dini, milli, co?rafi, soyut, somut ne varsa yok saymakla kendilerinin kökünün olmad???n? kabul etmi? ki?ilerdir. Bu ki?ilerle ancak aç?ktan mücadele edilir. Ancak benim köküm var, ait oldu?um kültürü korumak istiyorum cümlesini söyleyip her önüne geleni ya?malayanlar asl?nda yenicilerle ayn? ?eyi yap?p var olan? yok etmenin pe?indedirler. Zor olanda bunlarla mücadeledir. Dün dediklerini bu gün unuturlar, dün yapt?klar?n? bu gün inkar ederler. Sonra da dönüp sizi suçlarlar. Yapt?klar? her ?eyin bir izah?n? da kolayca bulurlar.
Malum, tarihsel miraslar ço?unlukla mücessem/somut varl?klard?r. Tarihi binalar, tarihi de?eri olan nesneler, da?lar, ovalar, a?açlar, ta?lar, ki?iler, kimlikler gibi. Kültürel miras ise ço?unlukla soyutla somut aras?nda de?i?kenlikler gösterir, ataya sayg?, terbiye, ahlak, yemek kültürü, giyim ku?am gibi. Konu bir millete, kültüre, dine, tarihsel sürece ait olunca bu ayr?m?n çok ta önemi olmad??? ortaya ç?kmaktad?r. ?ster tarihi bir bina olsun, isterse, yerel bir k?yafet olsun korunmas? ayn? derecede önemlidir. Tarihin tek gerçe?i de?i?imdir. Bu gerçekten hareketle düne ait ne varsa tutal?m demek ne kadar do?rudur. Tart???labilir. Ancak düne ait her ?eyi yok edelim demek te mümkün de?ildir. Kö?e ba??ndaki bir yüz y?ll?k bir a?ac? kesmek, tarihi bir binay? ucube bir ?ekilde restore etmek, insanlar?n yüzy?llard?r üzerinde durup ilmek ilmek ördü?ü örfü bir ç?rp?da yok etmek, s?rf üç kuru?luk kazan için do?ay? katletmek, katledeni görmemek, duymamak, benim ad?m ?uraya yaz?ls?n için tarihi bir mekan?n ad?n? de?i?tirmek, buna toplum çok ihtiyac? var diyerek tarihi alan? talan edip ba?ka bir hizmet mekan? açmak nas?l tan?mlanmal?d?r?
Böyle olunca kültürel miras?m?z? ne yapal?m sorusu akla geliyor. Bu soruya herkesin bila – istisna korumal?y?z diyece?ini dü?ünüyorum. Ancak uygulamada o istisnalar o kadar ço?al?yor ki art?k tarihi miras?, kültürel miras? yok etmek yalanc?lar?n, ikiyüzlülerin, üç maymunlar?n eline kalmas?ndansa yok olsun diyesi geliyor insan?n. Çünkü gününü gün edenlerin, iktidar ve güç sahiplerinin, kökünü, gönlünü, akl?n?, ipini d??ar? ba?lam??lar?n oldu?u bir ortamda geri dönülemez bir tarihin yaz?ld??? ortada. Din tahrip edildikten sonra, tarih yalanla doldurulduktan sonra, co?rafya talan edildikten sonra, örf-âdet-gelenek-görenekler hor görüldükten sonra ve en önemlisi e?riye e?ri, do?ruya do?ru diyemedikten sonra kültürel miras m? kal?r?
